Een aantal maanden liep ik met de gedachte rond om een blog te schrijven over twee van mijn passies; koffie en mensen. Afgelopen week gebeurde er iets waardoor ik toch wel een beetje van slag was. Het gaat natuurlijk nergens over, maar mijn koffiemachine ging kapot! Het probleem was dat het filter niet meer in de machine paste nadat ik deze eruit had gehaald. Tja en dan moet je vijf dagen wachten voordat er een monteur komt. Voor een koffiefreak is dit wel een heel ernstige zaak. Gelukkig had ik voor mijn Master Barista opleiding een handkoffiemolen gekocht. Hierdoor kon ik gelukkig nog handmatig koffie zetten. Het handmatig koffiezetten was voor mij ook een momentje van onthaasten. Normaal hoef ik maar één druk op de knop van het koffiezetapparaat te geven.

Als eerste maakte ik een selectie van de bonen ik wil gaan gebruiken. Om dit voor elkaar te krijgen moest ik de bonen ‘’cuppen’’. Een soort selectie gebaseerd op de geur van de verschillende soorten bonen. Wel op de gestandaardiseerde methode die wereldwijd wordt gebruikt. Deze methode schrijft voor dat er acht gram koffiebonen, 133 ml water, een temperatuur van 95 graden en bonen gebrand op Agtron 65 nodig zijn. Door te ‘’cuppen’’ is mijn voorkeur uitgegaan naar de licht gebrande bonen uit Ethiopië met de smaak ‘’Citrus en Stonefruit’’. Deze bonen moeten iets grof gemaald worden om de smaken tot zijn recht te laten komen. Het was wel even zoeken naar de juiste instelling op de handmolen. De Chinese handleiding bood weinig soelaas.

Dan het water koken. Wel of geen gefilterd water? Even mijn hand-out van de Barista opleiding erbij nemen. Er zitten minerale zouten, gassen en organische deeltjes in leidingwater. De mineralen met een bepaalde manier van hardheid beïnvloeden de aroma’s van de koffie. Wat is eigenlijk de hardheid hier in Dronten? Het schijnt dat deze in Lelystad 21 is en in Amsterdam 295. Wat een verschil! En bij omgekeerde osmose water zit er 6 in, perfect voor thee maar te weinig voor de koffie. Die 150 moet hebben. Nu dus het leidingwater gaan koken. Even kijken hoe heet deze ook alweer moet zijn voor de perfecte koffie. Gelukkig heb ik een metertje, waardoor ik tot de perfecte temperatuur van tussen de 92 en 98 graden kan komen.

Tegenwoordig is filterkoffie weer helemaal hot. Als voorbeeld gebruik ik de Chemex. Dit is de glazen variant van het klassieke opschenkfilter waarbij een rond papieren filter wordt gebruikt. De witte variant schijnt het beste te zijn, althans dat heb ik ergens gelezen. Maar waar? Geen idee, want ik lees tegenwoordig alles wat met koffie te maken heeft. Gelukkig had ik nog een glazen koffiekan en plastic filter op zolder liggen. Deze hebben wij vroeger nog gebruikt bij het kamperen. Als laatste controle check ik de juiste maalgraad en de hoeveelheden water en koffie.

Wanneer alle voorbereidingen zijn getroffen kan het echte werk beginnen. Eerst nog even het filter met wat heet water spoelen, zodat alle bijsmaken van het papier verdwijnen. Maar dan schenk ik genoeg heet water op het residu tot alle koffie verzadigd is. De eerste fase binnen dit schenken zorgt ervoor dat de opgesloten koolzuur vrijkomt. Dat is te zien aan de grote bellen die opstijgen. Ik geef de koffie ongeveer 30 seconden rust om de meeste Co2 te laten ontsnappen. Daarna schenk ik het filter tot 1cm onder de rand vol. De snelheid bij het schenken is bepalend voor de resultaat van de koffie. Als de koffie te snel doorloopt blijft er veel smaak achter doordat een gedeelte slecht extraheert. Maar daarentegen geeft een te langzame doorloop een te bittere smaak. Met losse pols giet ik in rondjes om de koffie los te krijgen van het filter. Als laatste schenk ik nu langzaam door het midden van de filter tot de gewenste hoeveelheid bereikt is. Nu is het wachten begonnen en laat ik de zwaartekracht haar werk doen. Even tijdens het proces overweeg ik om de speciale ITC (International Tea & Coffee Academy) app te gebruiken. Hier zit onder meer een timer in. Deze moet ik nog wel even installeren, maar kwam uiteindelijk goed van pas.

Terwijl de koffie door het filter heen trekt ga ik aan de slag met het opschuimen van de melk. Dit alles om mijn favoriet de cappuccino compleet te maken. Even mijn hand-out erbij pakken voor de creatie van de perfecte schuimlaag. Wat waren ook al weer de feiten? Stretching tot 45 graden, whirlpool tot 60-65 graden, en de melkeiwitten laten stollen bij 70 graden. Latte-art (melkkunst); hoe groter de koppen hoe beter. Ik geloof dat ik deze keer maar ga kiezen voor mijn melkkannetje op het vuur, en wie weet schrijf ik een volgende keer over het maken van een perfecte cappuccino.

Wat was ik blij dat monteur Kramer na 5 dagen kwam en mijn koffieautomaat binnen enkele minuten weer gemaakt had. Toch wel rustgevend die ene druk op de knop. Hoezo passie voor mensen en koffie.

Auteur: Christel Douma-Bouma